Καταπέλτης

Κατασκευή: Γ. Εξηντάρης (αντίγραφο ομοιώματος του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων)

Συλλογή: ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ (Επιστημονική επιμέλεια ΕΔΑΒυΤ)

Ο καταπέλτης ήταν πολεμικό μηχάνημα ικανό να εκτοξεύει μεγάλα βέλη, ακόντια ή σφαιρικούς λίθους σε μεγάλες αποστάσεις (της τάξεως των 200μ). Ήταν συντεθειμένος από ένα ισχυρό τόξο τοποθετημένο σε οριζόντια θέση, του οποίου η γερή χορδή τεντώνονταν προς τα πίσω με μηχανικό τρόπο (με ένα σύστημα μοχλών και στροφάλου). Έτσι αποθηκευόταν καμπτική και αξονική ενέργεια, οι οποίες απελευθερούμενες εκτόξευαν το βλήμα. Η τεχνική αυτή εφεύρεση έγινε την εποχή του τυράννου των Συρακουσών Διονύσιου του Πρεσβύτερου (399 π.Χ.).
Αργότερα, κατά πάσαν πιθανότητα από τον Φίλιππο ΙΙ (~343 π.Χ.), στον μηχανισμό του όπλου προστέθηκαν και δύο στρεπτικά ελατήρια (από συνεστραμμένα “σχοινιά”), ώστε, με την ίδια την κάμψη των βραχιόνων του τόξου, να συστρέφονται και τα ελατήρια, τα οποία τώρα, στην επόμενη φάση θα απελευθερώσουν και την δική τους ενέργεια, αυξάνοντας περαιτέρω το βεληνεκές του